(Aquaculture.vn) – Nghiên cứu cho thấy tác động của bột vỏ chanh dây trong khẩu phần ăn của cá rô phi với liều lượng từ 10- 20g/kg TA làm tăng hệ miễn dịch và chống oxy hóa trong hệ thống biofloc.
Phụ phẩm trái cây được sử dụng làm phụ gia thức ăn có khả năng giảm chất thải, giảm chi phí thức ăn thủy sản và cung cấp nguyên liệu thô cho ngành dinh dưỡng. Ngoài ra, việc sử dụng các sản phẩm này tác động tích cực đến môi trường và mang lại lợi ích cho người nuôi.
Vỏ chanh dây là sản phẩm phụ của ngành công nghiệp chế biến trái cây, chiếm khoảng 50% trọng lượng, thường bị vứt bỏ dưới dạng chất thải. Vỏ có nhiều thành phần hoạt tính sinh học, bao gồm các hợp chất phenolic, flavonoid, hóa chất cyanogen, anthocyanin, khoáng chất, polysacarit và vitamin. Nhiều cuộc điều tra sử dụng phụ phẩm chanh dây làm phụ gia thức ăn chăn nuôi đã được tiến hành trên cừu, lợn, chim cút và gia cầm. Đối với nuôi cá, nước cốt chanh leo ở cá rô phi đã được nghiên cứu. Tuy nhiên, có rất ít nghiên cứu về ảnh hưởng của bột vỏ chanh dây (PSPP) đối với sự tăng trưởng và sức khỏe của các loài cá thông thường – đặc biệt là cá rô phi.
Phương pháp nghiên cứu
Cá rô phi giống được mua từ một trại sản xuất giống cá rô phi ở Chiang Mai, Thái Lan. Nuôi thích nghi và cho ăn thức ăn công nghiệp trong hai tuần. Tổng số 300 con cá rô phi (14,22 ± 0,05g) được phân bố ngẫu nhiên vào 5 nhóm gồm: Đối chứng-PSPP0 (0 g/kg), PSPP10 (10 g/kg), PSPP20 (20 g/kg ), PSPP40 (40 g/kg) và PSPP80 (80 g/kg). Cá được nuôi trong bể kính 150 lít. Các thử nghiệm được tiến hành ba lần với 20 con cá mỗi bể.
Ba tuần trước khi bắt đầu thí nghiệm, các hạt floc được tạo ra trong mỗi bể (150L) bằng cách thêm muối biển (400g), dolomit (5g), bột mì (2g) và rỉ mật đường (5g). Sau khi hình thành, lượng hạt floc được giữ trong suốt thí nghiệm ở mức xấp xỉ 8,21 ± 0,15 mL mỗi bể.
Chanh dây được lấy từ các chợ địa phương ở Chiang Mai (Thái Lan) và vỏ được sấy khô ở 600C trong 48 giờ và nghiền thành bột trước khi chế biến thức ăn viên thử nghiệm và đối chứng. Cá được cho ăn hai lần mỗi ngày với 3% trọng lượng cơ thể trong tám tuần. Nhiệt độ, pH và oxy hòa tan được duy trì lần lượt ở 25–29 độ C, 7,5–7,9 và 5 mg/L.
Kết quả nghiên cứu
Các phản ứng miễn dịch tăng và mức độ biểu hiện gen trong chế độ ăn cho cá ăn bằng PSPP có thể là kết quả của sự cải thiện tổng thể về khả năng miễn dịch. PSPP có thể kích thích hệ thống phòng thủ miễn dịch ở cá, do đó cải thiện tỷ lệ sống và khả năng kháng bệnh ở cá.
Chất nhầy trên da đóng vai trò quan trọng trong phản ứng miễn dịch của cá. Các enzyme lysozyme và peroxidase là các chỉ số quan trọng của hệ thống miễn dịch của cá. Trong nghiên cứu này, hoạt động của các enzyme này lớn hơn ở cá được cho ăn chế độ ăn PSPP so với nhóm đối chứng sau 4 và 8 tuần thí nghiệm cho ăn. Việc bổ sung các sản phẩm phụ hoặc chất chiết xuất từ trái cây vào khẩu phần ăn, đặc biệt là bột vỏ chanh dây, đã được báo cáo là có tác dụng có lợi đối với hoạt động miễn dịch của cá rô phi, cá trê sọc, cá đá đen và cá tráp.
Tuy nhiên, sau tám tuần cho ăn, quan sát thấy rằng hiệu suất tăng trưởng và tiêu thụ thức ăn của cá rô phi không bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn có bổ sung bột vỏ chanh dây (PSPP). Những phát hiện này nhất quán với những nghiên cứu trước đó.
Chất xơ trong PSPP đã được nhiều tác giả chứng minh là làm giảm hấp thu glucose và lipid, dẫn đến dự trữ ít năng lượng hơn và tăng bài tiết lipid và glucose. Trong nghiên cứu này, không có sự khác biệt rõ rệt giữa các nhóm được bổ sung PSPP trong chế độ ăn uống. Nhưng theo nghiên cứu trước đây, PSPP có nhiều thành phần hoạt tính có giá trị khác nhau – bao gồm các hợp chất phenolic, flavonoid, hóa chất xyanua, anthocyanin, khoáng chất, polysacarit và vitamin –có lợi cho năng suất của cá. Do đó, cần có nhiều nghiên cứu hơn để làm rõ tác động của các chất chiết xuất này đối với năng suất tăng trưởng của cá rô phi trong hệ thống biofloc.
Việc sử dụng các sản phẩm phụ từ trái cây làm phụ gia thức ăn trong nuôi trồng thủy sản là một cách tiếp cận hiệu quả để bảo vệ môi trường và tạo thêm thu nhập cho nông dân. Các sản phẩm phụ như vỏ và hạt, chứa nhiều chất có tác dụng tăng cường sức khỏe.
Quan điểm
Kết quả đã chứng minh rằng chế độ ăn có chứa bột vỏ chanh dây ở nồng độ từ 10 – 20 g/kg đã cải thiện mức độ biểu hiện của các gen liên quan đến miễn dịch bẩm sinh và chống oxy hóa ở cá rô phi nuôi trong hệ thống biofloc. Tuy nhiên, cá ăn thức ăn có bổ sung PSPP không có sự khác biệt đáng kể về năng suất tăng trưởng. Các nghiên cứu sâu hơn nên khám phá vấn đề này để hiểu rõ hơn về lợi ích tiềm năng của PSPP đối với cá rô phi.
Thu Hiền (Lược dịch)
