Thủy sản là những loài có khả năng hấp thu khoáng chất từ môi trường nước hoặc thông qua thức ăn. Cá tôm trong ao còn có thể nhờ việc trao đổi áp suất thẩm thấu mà phần nào đáp ứng sự thiếu hụt khoáng chất của chúng. Tuy nhiên nhu cầu về khoáng chất của tôm cá là rất cao, nếu chỉ nhờ vào lượng khoáng chất trong tự nhiên trên thì chắc chắn là không đủ trong điều kiện nuôi thâm canh. Do đó, nhất thiết phải có sự can thiệp khoáng chất từ bên ngoài.
Con đường hấp thu khoáng chất của tôm cá
Môi trường nước mà cá tôm đang sống có áp suất thẩm thấu cao (ưu trương). Do đó nhờ vào quá trình trao đổi muối với môi trường bên ngoài mà chúng sẽ hấp thu được một số nguyên tố có sẵn trong môi trường nước. Cơ chế điều hòa áp suất thẩm thấu sẽ giúp tôm cá thích nghi tốt với sự thay đổi của môi trường. Tuy nhiên khả năng này sẽ giảm một cách tự nhiên khi tôm càng phát triển đến giai đoạn trưởng thành. Điều này có thể nghĩa là tôm cá càng lớn thì nhu cầu khoáng chất của chúng sẽ càng cao. Và nếu sống ở nước càng ngọt thì càng cần phải bổ sung thêm khoáng chất từ bên ngoài.
Khoáng chất còn được tôm cá hấp thu qua mang, da và cả vây. Tuy nhiên sự hấp thụ này còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố bao gồm các chỉ tiêu chất lượng nước, thời tiết và cả sức khỏe của chúng. Chỉ có hấp thu trực tiếp khi trộn chung với thức ăn là hiệu quả nhất khi tôm cá dễ dàng hấp thụ trực tiếp với một lượng lớn khoáng chất cần thiết.
Sự quan trọng của khoáng chất
Các nguyên tố như Canxi, Photpho, Magie là những thành phần quan trọng trong cấu tạo cơ thể tôm cá. Khoáng chất cũng tham gia vào nhiều quá trình sinh lý, là chất xúc tác cho các phản ứng lý hóa trong cơ thể. Nhiều thành phần của hệ miễn dịch phải cấu tạo từ khoáng chất thì mới trở nên chắc chắn, mới trở thành một hàng rào phòng bệnh mạnh mẽ.
Đối với tôm, chúng cần lột xác, như vậy thì mới lớn lên và phát triển được. Và lột xác chính là lúc nhạy cảm nhất của tôm, giai đoạn này tôm cũng cần khoáng chất nhiều nhất cho quá trình hình thành lớp vỏ mới và hồi phục lại sức khỏe. Khi thiếu khoáng chất, tôm rất dễ bị cong thân đục cơ, gây dị hình dị dạng. Nhiều nghiên cứu chứng minh khả năng hấp thu Magie sẽ giảm khi Canxi và Photpho được hấp thu quá nhiều. Việc cân đối lượng khoáng chất để đảm bảo không nguyên tố nào thiếu đang là một vấn đề nan giải trong nuôi tôm hiện nay.
Cá hoạt động nhiều hơn tôm, do đó nhu cầu khoáng chất sẽ cao hơn, giúp cá có đủ năng lượng cho các hoạt động của chúng. Thiếu khoáng chất, cá dễ bị cong thân, vẹo lưng, làm giảm giá trị sản phẩm khi đưa ra thị trường. Các nguyên tố trong khoáng chất cũng là những chất xúc tác cho quá trình sinh sản, đảm bảo tỷ lệ sống sót cho trứng và đàn cá con sau này.
Khi các chỉ tiêu chất lượng nước bị biến động cũng là lúc tôm cá cần nhiều khoáng chất. Tuy nhiên việc hấp thụ khoáng chất của tôm cá còn phù thuộc vào rất nhiều yếu tố, bao gồm sức khỏe của chúng, giai đoạn sống và các phương pháp bổ sung khoáng chất của người nuôi.
Khi nuôi tôm cá thâm canh nếu chỉ dựa vào khoáng chất trong môi trường thì chắc chắn là không đủ. Nên rất cần thiết phải bổ sung thêm khoáng chất. Trên thị trường có rất ít loại khoáng chất bổ sung được trộn trực tiếp vào chung với thức ăn, mặc dù hình thức này sẽ giúp tôm cá sử dụng được nhiều khoáng chất hơn. Bổ sung khoáng chất cần thiết sẽ giúp tôm lớn nhanh và tránh được một số bệnh do thiếu khoáng như cong thân, đục cơ khi nhiệt độ cao. Bên cạnh đó, cá nuôi cũng sẽ trở nên hoạt bát, bơi lội nhanh nhẹn, không bị vẹo lưng hay cong thân. Sự bổ sung kịp thời sẽ hạn chế việc thiếu hụt khoáng chất, giúp tôm cá đạt được những giá trị như mong muốn.
