Với người nuôi tôm, duy trì chất lượng sản phẩm trong quá trình thu hoạch là yếu tố quan trọng giúp đảm bảo tôm luôn tươi, chất lượng cao và không bị ô nhiễm bởi các sinh vật khác để đáp ứng nhu cầu thị trường. Vậy làm thế nào để tôm luôn tươi trong quá trình thu hoạch, hãy tham khảo một số phương pháp dưới đây nhé.
Xác định thời điểm phù hợp
Việc xác định thời điểm thu hoạch thích hợp là cần thiết để đảm bảo chất lượng tôm tối ưu. Tôm nên được thu hoạch khi đã đạt đến kích thước mong muốn. Để tránh việc tôm phát triển quá mức và giảm chất lượng thịt tôm, không nên để tôm ở trong ao quá lâu.
Trước khi thu hoạch, cần kiểm tra các tiêu chí như kích thước, độ cứng, màu sắc và các yếu tố khác có ảnh hưởng đến chất lượng tôm. Thông thường, người nuôi cần lấy mẫu tôm để xác định chất lượng sản phẩm. Quyết định thu hoạch nếu đạt được ba tiêu chí sau: số tôm đang lột vỏ ít hơn, số tôm có vỏ mềm dưới 10%, tôm có dị hình hoặc dị tật ít hơn 5%, ngoài ra tôm phải có mùi và hương vị chính xác.
Chuẩn bị ao nuôi tôm và thiết bị
Trước khi thu hoạch, người nuôi cần đảm bảo ao nuôi tôm được vệ sinh sạch sẽ, không có các mảnh vụn và thức ăn thừa. Nước ao phải ở trạng thái tốt và không chứa các chất gây hại cho chất lượng tôm.
Hãy đảm bảo rằng các thiết bị thu hoạch như lưới và thùng chứa được làm sạch và khử trùng kỹ lưỡng trước khi sử dụng, tránh ô nhiễm từ thiết bị nuôi tôm bẩn gây hư hỏng và giảm chất lượng sản phẩm.
Trước khi quyết định thu hoạch ao, cần tạm dừng việc cho tôm ăn trong khoảng thời gian 4 – 6 giờ. Thông thường, người nuôi thường ngừng cho tôm ăn ít nhất 48 giờ hoặc hơn trước khi thu hoạch, nhưng phương pháp này không được xem là đúng.
Vì tôm sẽ tiếp tục ăn khi có thức ăn trong vòng vài giờ và nếu không có thức ăn chế biến sẵn, tôm sẽ di chuyển xuống đáy ao để tìm kiếm thức ăn tự nhiên. Tại đó, tôm sẽ tiếp xúc với một lượng lớn chất thải tích tụ, điều này sẽ làm giảm chất lượng sản phẩm, phát sinh mảng đen trong phần đầu ngực của tôm.
Khi đã quyết định thu hoạch, mực nước trong ao cần được hạ xuống đủ để thu hoạch được nhanh chóng và triệt để. Tốt nhất là thời gian thu hoạch không nên quá dài, chỉ từ 4-8 giờ tùy thuộc vào diện tích ao. Người nuôi thu hoạch tôm với mực nước quá cao có thể dẫn đến việc kéo dài thời gian thu hoạch, gây ra stress và khiến tôm bị lột xác hàng loạt.
Các ao nuôi tôm thường được thu hoạch vào ban đêm vì nhiệt độ mát mẻ hơn. Tuy nhiên, việc thu hoạch vào ban đêm có nhược điểm là sẽ khó khăn hơn so với ban ngày. Ngược lại việc thu hoạch ban ngày cho phép người nuôi kiểm soát liên tục quá trình và chất lượng tôm tốt hơn.
Sử dụng thuốc gây mê
Để giảm căng thẳng cho tôm và ngăn ngừa tổn hại đến chất lượng tôm, người nuôi có thể sử dụng thuốc gây mê trước khi thu hoạch. Việc sử dụng thuốc gây mê giúp tôm bình tĩnh trong quá trình đánh bắt, vận chuyển và xử lý. Một số người nuôi tôm sử dụng nguyên liệu tự nhiên như chiết xuất lá dừa hoặc chiết xuất đinh hương để gây mê, đảm bảo an toàn cho tôm và không để lại dư lượng độc hại.
Xử lý tôm đúng cách
Trong quá trình thu hoạch, người nuôi cần cẩn thận để không làm tổn thương hoặc gây thương tích cho tôm. Tôm bị thương hoặc bị hư hỏng có thể trở thành nguồn lây nhiễm cho tôm khác. Vì vậy, cần tránh dẫm lên tôm hoặc xếp chúng quá nhiều. Ngoài ra, không nên để tôm ngoài không khí quá lâu vì chúng cần độ ẩm để giữ được độ tươi.
Làm lạnh nhanh
Sau khi thu hoạch, người nuôi cần làm mát nhanh cho tôm để giữ được độ tươi của thịt tôm và làm chậm quá trình phân hủy. Vì tôm là sinh vật dễ hư hỏng, nên nhiệt độ bảo quản thích hợp là rất cần thiết. Người nuôi hãy sử dụng đá hoặc các phương pháp làm mát khác để giữ tôm ở nhiệt độ thấp trong quá trình vận chuyển từ ao nuôi đến khu chế biến hoặc chợ.
Chấm điểm và sắp xếp tôm
Cuối cùng, việc sắp xếp và chấm điểm tôm cũng rất quan trọng để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Nhà nông cần chọn những con tôm to, đẹp và không bị tổn thương. Ngoài ra, cần lưu ý đến màu sắc, độ đàn hồi và mùi vị để đánh giá chất lượng của tôm.
Phân loại chất lượng và loại tôm đều là những bước cần thiết để duy trì chất lượng tôm. Việc phân loại theo kích thước và loại tôm rất quan trọng, tôm có kích thước lớn và tôm có chất lượng tốt nên được phân loại riêng biệt với tôm bị lỗi.
Bảo quản đúng cách
Để duy trì chất lượng tôm, người nuôi nên sử dụng các phương pháp bảo quản thích hợp nếu không bán hoặc chế biến ngay sau khi thu hoạch. Các phương pháp bảo quản phổ biến bao gồm muối, sấy khô hoặc áp dụng nhiệt độ thấp. Việc lựa chọn phương pháp bảo quản cần dựa trên nhu cầu thị trường và loại tôm được thu hoạch.
Với quá trình thu hoạch tôm, xử lý tôm đúng cách rất quan trọng để giữ cho tôm luôn tươi mới cho đến khi đến tay người tiêu dùng. Vì vậy, người nuôi cần chú ý và thực hiện đầy đủ các bước trên để đảm bảo tôm thu hoạch được giữ trong trạng thái tốt nhất.
