Khả năng lai tạo cá rô phi có khả năng kháng virus TiLV gây bệnh ở các loài cá rô phi nuôi đang tiến gần hơn một bước, nhờ một bước đột phá trong nghiên cứu bộ gien.
Một nghiên cứu mới do Viện Roslin và WorldFish dẫn đầu đã phát hiện ra rằng một khu vực cụ thể trong bộ gien của cá rô phi vằn – loài thủy sản nuôi quan trọng trị giá gần 10 tỷ USD trên toàn cầu – có ảnh hưởng lớn đến mức độ tử vong trong thời gian bùng phát dịch TiLV.
Họ phát hiện ra rằng cá có các biến thể di truyền cụ thể trong khu vực này về cơ bản ít có khả năng chết trong đợt bùng phát vi-rút hơn so với cá không có các biến thể này. Các nhà khoa học quan sát thấy tỷ lệ sống sót được cải thiện khoảng một phần ba.g cách chọn cá bố mẹ để lai tạo dựa trên các biến thể này,
Bằng cách chọn cá bố mẹ để lai tạo dựa trên các biến thể này, các dòng cá rô phi có khả năng chống chịu bẩm sinh có thể được phát triển. Điều này sẽ làm giảm số lần bùng phát và tỷ lệ tử vong do TiLV, một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với nghề nuôi cá rô phi, với tỷ lệ tử vong lên đến 90% và chưa có vắc-xin.
“TiLV có thể gây chết hàng loạt cho cá rô phi vằn nuôi, gây tác động tiêu cực lớn đến người nuôi và an ninh lương thực ở nhiều quốc gia. Kết quả của chúng tôi cung cấp một lộ trình rõ ràng để lựa chọn cá có khả năng kháng TiLV di truyền được cải thiện, với tiềm năng chính giúp đối phó với loại virus tàn phá này”, Giáo sư Ross Houston, từ Viện Roslin, cho biết trong một thông cáo báo chí.
“Các nhà lai tạo sẽ có thể chọn ra những ứng cử viên tốt nhất để kháng TiLV bằng cách chọn lọc có sự hỗ trợ của marker, tạo ra các dòng cá rô phi vằn mới với sức đề kháng được nâng cao. Thật thú vị, chúng tôi cũng cho thấy rằng việc lựa chọn này sẽ không có bất kỳ tác động tiêu cực nào đến trọng lượng thu hoạch của cá”, đồng nghiệp của ông, Tiến sĩ Agustin Barria nói thêm.
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã phân tích bộ gien của gần 1.000 con cá từ một ao đã trải qua đợt bùng phát TiLV.
So sánh bộ gien của cá sống sót sau đợt bùng phát dịch với cá đã chết giúp các nhà khoa học tìm ra vùng trong bộ gien có chứa các biến thể liên quan đến sự sống sót.
Các nhà khoa học nhận thấy, tỷ lệ sống trung bình của cá rô phi với các biến thể thuận lợi cao hơn 32% so với cá không có biến thể nào.
“Thông tin này sẽ là vô giá trong việc tạo ra giống cá rô phi có khả năng phục hồi có thể giúp duy trì sản lượng cá trước nguy cơ dịch bệnh ngày càng gia tăng đe dọa an ninh lương thực ở nhiều nơi trên thế giới. WorldFish có kế hoạch kết hợp khả năng kháng TiLV trong các dòng cá rô phi nuôi được cải tiến về mặt di truyền (GIFT) mà chúng tôi đang phát triển”, Giáo sư John Benzie, từ WorldFish cho biết.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Heredity, được tài trợ bởi Chương trình Nghiên cứu CGIAR về Hệ thống Thực phẩm Nông nghiệp Cá (FISH) và Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Sinh học và Công nghệ Sinh học, một phần của Chương trình Nghiên cứu và Đổi mới của Vương quốc Anh.
H.T (dịch từ Thefishsite)
Tags:
