(Aquaculture.vn) – Công ty startup Singapore-Việt Nam (Forte Biotech), đã phát triển một bộ công cụ chẩn đoán tại chỗ, dễ sử dụng, giúp nông dân phát hiện sớm các bệnh nhiễm trùng, cho phép họ thực hiện các biện pháp can thiệp sớm nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại.
Chia sẻ với phóng viên, ông Kit Yong – Nhà sáng lập Forte Biotech giải thích về ý tưởng của mình: “Tôi có một người bạn làm nghề nuôi tôm ở Việt Nam và Malaysia, nghề này thực sự đã mang lại lợi nhuận vô cùng lớn; trên thực tế, anh ấy đã từng lái một chiếc Porsche quanh Singapore. Tuy nhiên vào đầu những năm 2000, do sự bùng phát của WSSV, anh ấy đã phá sản. Gần đây, anh ấy muốn bắt đầu làm nông nghiệp trở lại và đã tiếp cận chúng tôi để vay 150.000 USD. Chúng tôi cho rằng điều đó là quá rủi ro và nhận thấy rằng tài chính cho ngành nuôi tôm là một lĩnh vực chưa được quan tâm. Điều này đã mang ý tưởng phát triển bộ công cụ chẩn đoán tại chỗ này đến với chúng tôi – một cách để người nông dân giảm thiểu rủi ro của họ. Từ đó, chúng tôi đã làm việc với NUS thông qua chương trình GRIP và phát triển Máy phát hiện nhiễm trùng tôm chính xác (RAPID)”.
Bộ dụng cụ chẩn đoán có hai thành phần: một để chiết mẫu và một thành phần khác để khuếch đại axit nucleic. Nó được thiết kế theo cách mà người nông dân có thể kiểm tra nhiều loại bệnh với một mẫu duy nhất và với hướng dẫn cụ thể và công cụ tối thiểu. Hiện tại, công ty khởi nghiệp có sẵn các bộ xét nghiệm đối với Virus gây hội chứng đốm trắng (WSSV), Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) và Hội chứng tử vong sớm (EMS), những bệnh lây nhiễm phổ biến nhất ở Việt Nam.
Ông Yong cho biết thêm: “Chúng tôi đang làm việc để tung ra thị trường các bộ thử nghiệm đối với vi khuẩn Vibrio, Monodon Baculovirus (MBV) và (Virus gây hoại tử cơ quan tạo máu và hạ bì truyền nhiễm) IHHNV trong quý tới. Bộ xét nghiệm có độ nhạy cao hơn 95% và có khả năng phát hiện sự hiện diện của bệnh trong ao 10.000m2 với mẫu nước 20L. “Những người nông dân có thể tự tin tiến hành các thử nghiệm và lặp lại kết quả ngay cả khi chúng tôi rời trang trại và chúng tôi cũng sẽ nhận được thông tin cập nhật từ họ bất cứ khi nào họ tiến hành thử nghiệm. Ở cấp độ phòng thí nghiệm, chúng tôi có thể phát hiện 50 bản sao DNA trong một mẫu. Điều này đủ tốt cho hầu hết người dùng trên các trang trại”, ông Yong nói.
Khi so sánh với các công cụ chẩn đoán khác, Yong nói rằng chỉ có bộ dụng cụ tạo dòng chảy bên là người nông dân có thể sử dụng tại chỗ. Tuy nhiên, các bộ dụng cụ này không nhạy như vậy và chỉ có thể được sử dụng trên các mẫu tôm chết. Mặt khác, xét nghiệm PCR tốn kém và chậm do yêu cầu vận chuyển vì nông dân sẽ phải gửi mẫu đến phòng thí nghiệm. Trong cả hai trường hợp, kết quả không cung cấp cho nông dân thông tin có thể hành động và thường chỉ được sử dụng như một thử nghiệm xác nhận, theo ông Yong.
“Bộ dụng cụ kiểm tra RAPID của chúng tôi có thể được sử dụng trên cả mẫu nước cũng như trên tôm và có thể cho kết quả cấp phòng thí nghiệm trong mẫu nước và tôm. Có thể cho kết quả cấp phòng thí nghiệm trong một giờ và giúp tiết kiệm chi phí bởi người nông dân có thể tự làm các xét nghiệm. Như vậy, người nuôi sẽ có thể tiến hành các xét nghiệm thường xuyên để theo dõi sức khỏe của tôm và phát hiện sớm các ổ dịch bệnh. Điều này sẽ giúp họ có thời gian để thực hiện các biện pháp can thiếp sớm, chẳng hạn như tiến hành thay nước thường xuyên hơn và lên lịch thu hoạch để chốt lợi nhuận”, ông Yong giải thích.
Forte Biotech vừa kết thúc thử nghiệm thực địa với hai đối tác canh tác. Những người nông dân đã có thể tự mình tiến hành các thử nghiệm sau một bài giới thiệu hướng dẫn ngắn. Trong quá trình thử nghiệm, WSSV và EHP đã được phát hiện trong nước của các trang trại. Trang trại có WSSV quyết định thu hoạch tôm sớm để chốt lợi nhuận trong khi trang trại có EHP thực hiện thay nước thường xuyên hơn để giữ cho lượng dịch bệnh ở mức thấp.
“Bằng cách phát hiện bệnh sớm, nông dân có thể thực hiện các biện pháp giảm thiểu rủi ro. Điều này giúp bảo toàn giá trị của vật nuôi cho phép pháp giảm thiểu những thiệt hại một cách tối đa nhất, cho phép người nông dân tránh bị thiệt hại về kinh tế. Bằng cách này, nông dân có thể xây dựng các trang trại nuôi tôm bền vững và áp dụng các phương pháp canh tác bền vững”, ông Yong nói thêm.
Mặc dù bộ dụng cụ này chưa được thử nghiệm ở các trại giống, một số trại giống đã tiếp cận nhóm nghiên cứu để thực hiện. “Đối với nhiều trang trại và trại giống lớn hơn, họ đã đầu tư rất nhiều vào máy PCR để kiểm tra con giống của họ. Do đó, sẽ không có nhiều ý nghĩa về mặt tài chính nếu họ đi chệch khỏi các giao thức hiện tại mà họ đang áp dụng”, ông nói. “Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng việc kiểm tra trong giai đoạn đầu là cực kỳ quan trọng vì các bệnh, chẳng hạn như AHPND, chủ yếu ảnh hưởng đến tôm ở giai đoạn đầu của chu kỳ sinh trưởng, có thể gây ra thiệt hại lớn cho người nuôi. Ngoài ra, trong quá trình vận chuyển từ trại giống đến trại, tôm có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường, khiến chúng dễ mắc bệnh hơn. Chúng tôi khuyến nghị nông dân sử dụng RAPID để kiểm tra trạng thái của PL trước khi thả vào ao nuôi của họ để đảm bảo rằng nó là SPF”.
Ông Yong cũng cho rằng bộ RAPID của họ cực kỳ cạnh tranh về giá cả vì họ đã loại bỏ nhu cầu vận chuyển dây chuyền lạnh và các bộ dụng cụ này đều có thời hạn sử dụng ổn định. “Ở giai đoạn hiện tại, chúng tôi đang xem xét khoảng 10 USD để xét nghiệm hai bệnh phổ biến trên tôm ở Việt Nam, nhưng giá cả có thể khác nhau giữa các khu vực”, ông nói.
Nhóm nghiên cứu đang thảo luận để thử nghiệm bộ dụng cụ phòng bệnh cho bò và lợn và áp dụng cho các loài khác. Tuy nhiên, hiện tại Forte Biotech sẽ chủ yếu tập trung vào dịch bệnh trên tôm vì họ vẫn đang ở giai đoạn đầu và chưa có đủ năng lực để thực hiện điều đó.
Công ty Startup đang tập trung chủ yếu vào một số vùng nuôi tôm lớn ở Việt Nam và dự kiến sẽ có hơn 100 trang trại làm việc với họ trong năm đầu tiên ra mắt. “Trong tương lai, chúng tôi cũng sẽ mở rộng sang phần còn lại của Đông Nam Á và chúng tôi kỳ vọng rằng tốc độ tăng trưởng sẽ nhanh hơn nhiều sau khi chúng tôi xây dựng nền tảng vững chắc tại Việt Nam”, ông Kit Yong kết luận.
Hiểu Lam (dịch)
