Ngành nuôi biển công nghiệp đang chuyển mình mạnh mẽ, là trụ cột chính trong chiến lược phát triển kinh tế thủy sản theo hướng hiện đại, để tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Đó là nội dung được nhấn mạnh tại buổi Tổng kết chương trình phát triển kỹ năng cho ngành nuôi biển công nghiệp Việt Nam, do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – Chi nhánh khu vực TPHCM (VCCI-HCM) tổ chức với sự hỗ trợ kỹ thuật của Liên đoàn Giới chủ Na Uy (NHO), cùng Hiệp hội Nuôi biển Việt Nam (VSA), sáng 28/11/2024.
Tham dự tại buổi tổng kết có ông Võ Tân Thành – Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Bà Hilde Solbakken – Đại sứ – Đại sứ quán Na Uy tại Việt Nam, ông Trần Ngọc Liêm – Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – Chi nhánh khu vực Thành phố Hồ Chí Minh, ông Pretorius Jaco Reinaart – Quản lý cấp cao – Liên đoàn doanh nghiệp Na Uy (NHO), TS Nguyễn Quang Việt – Cục trưởng Cục kiểm định chất lượng giáo dục nghề nghiệp – Bộ Lao Động TBXH, ông Nhữ Văn Cẩn – Phó Cục trưởng Cục Thuỷ sản – Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông Thôn, TS Nguyễn Hữu Dũng – Chủ tịch Hiệp hội nuôi biển Việt Nam.
Tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu
Phát biểu tại buổi tổng kết, ông Võ Tân Thành – Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho biết: Ngành nuôi biển công nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, đóng vai trò trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế thủy sản bền vững của quốc gia. Với định hướng từ “Chiến lược phát triển thủy sản giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045”, Chính phủ đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm cường độ khai thác tự nhiên, đồng thời đẩy mạnh nuôi biển công nghiệp theo hướng hiện đại, an toàn, hiệu quả và có thể tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Từ năm 2019, với sự hỗ trợ kỹ thuật của Liên đoàn Giới chủ Na Uy (NHO), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – Chi nhánh khu vực TP.HCM (VCCI-HCM) đã phối hợp cùng Hiệp hội Nuôi biển Việt Nam (VSA) làm việc với các chuyên gia trong lĩnh vực nuôi biển đến từ Chi cục Thủy sản các tỉnh, giảng viên chuyên ngành nuôi trồng thuỷ sản, quản lý cấp cao của các doanh nghiệp cùng với sự hướng dẫn về phương pháp của chuyên gia đến từ Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) để xây dựng Bộ tiêu chuẩn Kỹ năng nghề và Chương trình đào tạo ngắn hạn cho nghề Nuôi biển công nghiệp.
Cũng theo ông Thành, chương trình phát triển kỹ năng cho ngành nuôi biển công nghiệp Việt Nam với mong muốn chia sẻ thông tin, các kết quả tiêu biểu của chương trình, đồng thời giới thiệu và chuyển giao Bộ tài liệu và Chương trình đào tạo ngắn hạn nghề Nuôi biển công nghiệp.
“Sự chuyển đổi từ nuôi biển truyền thống sang mô hình công nghiệp không chỉ là nhu cầu mà còn là thách thức mang tính chiến lược quốc gia. Việc phát triển nhân lực có kỹ năng, cùng sự hợp tác giữa nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế là chìa khóa để thúc đẩy ngành nuôi biển Việt Nam đạt được những mục tiêu bền vững và cạnh tranh hơn trên thị trường toàn cầu”, ông Thành nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, bà Hilde Solbakken – Đại sứ Na Uy tại Việt Nam, cho rằng sự quan trọng của hợp tác quốc tế trong việc chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm quản lý trong nuôi biển công nghiệp là rất cần thiết.
“Liên đoàn Giới chủ Na Uy (NHO) và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã hợp tác chặt chẽ từ năm 2004. Chương trình đào tạo cho lĩnh vực nuôi biển và nuôi trồng thủy sản là một kết quả rất thiết thực và kịp thời của sự hợp tác này, hoàn toàn phù hợp với các ưu tiên chiến lược của cả Na Uy và Việt Nam. Bên cạnh đó, việc chia sẻ tri thức giữa hai quốc gia không chỉ tạo ra kết quả tốt hơn mà còn củng cố mối quan hệ giữa hai bên. Dự án đã tận dụng được những kinh nghiệm từ ngành nuôi biển của Na Uy và điều chỉnh phù hợp với Việt Nam nhờ sự hỗ trợ từ các chuyên gia thuộc Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Cục Thủy sản, Hiệp hội Nuôi biển Việt Nam và các doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực này”, bà Hilde Solbakken nhấn mạnh.
Cũng theo bà Hilde Solbakken, kết quả của quá trình hợp tác lâu dài giữa VCCI-HCM và NHO, Hiệp hội Nuôi biển Việt Nam (VSA), cùng sự tham gia tích cực các chuyên gia trong ngành, và giảng viên từ cơ sở GDNN là ấn phẩm quan trọng có giá trị thực tiễn như: Bộ tiêu chuẩn kỹ năng nghề, Chương trình đào tạo và Bộ tài liệu gồm 7 nội dung trọng tâm được biên soạn kỹ lưỡng, bám sát thực tế tại các trang trại nuôi biển công nghiệp, đồng thời tích hợp những kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt từ Na Uy.
Mục tiêu trở thành ngành kinh tế chủ lực
Đánh giá về chất lượng bộ tiêu chuẩn kỹ năng nuôi biển công nghiệp, ông Nhữ Văn Cẩn – Phó Cục trưởng Cục Thuỷ sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, nhấn mạnh: “Cục Thủy sản đánh giá rất cao “Bộ tiêu chuẩn Kỹ năng nghề và Chương trình đào tạo ngắn hạn cho nghề nuôi biển công nghiệp” cùng với các hoạt động đào tạo, chuyển giao do VCCI chủ trì biên soạn và thực hiện.
“Trong thời gian tới, Cục Thủy sản sẽ phối hợp với Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp chuẩn hóa Bộ tiêu chuẩn này, hợp tác với các nhà trường và doanh nghiệp trong phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trong đó, không chỉ giới hạn ở việc cung cấp kiến thức lý thuyết, chương trình còn đặt trọng tâm vào thực hành, các học phần chính như: Thiết lập cơ sở nuôi biển, kỹ thuật vận hành cơ sở nuôi cá trên biển, kỹ thuật nuôi và thu hoạch cá trên biển; Bảo trì, đánh giá cơ sở nuôi cá biển công nghiệp, những học phần kể trên được thiết kế với tính ứng dụng cao, nhằm đáp ứng những yêu cầu cấp thiết của thị trường”, ông Cẩn nói.
Chia sẻ và định hướng mở rộng quy mô nuôi biển theo hướng công nghiệp, ông Hoàng Ngọc Bình – đại diện Công ty TNHH Thuỷ sản Australis Việt Nam, cho biết với định hướng mở rộng quy mô nuôi biển theo hướng công nghiệp và đưa lồng bè vùng biển hở, xa bờ, ngoài việc đầu tư cơ sở vật chất, khoa học công nghệ, một trong những sự chuẩn bị cần thiết trong tương lai là chú trọng vào phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng thực hành tốt trình độ chuyên môn cao, để có thể đáp ứng được những nhu cầu của thực tiễn. Bởi, điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng nuôi trồng mà còn đảm bảo an toàn trong quá trình sản xuất, bảo vệ môi trường biển.
Ông Nguyễn Quang Việt – Cục trưởng Cục Kiểm định chất lượng GDNN, cho biết cách tiếp cận vừa định hướng cho tương lai vừa bám sát thực tế và tham khảo kinh nghiệm quốc tế của chương trình rất mới mẻ và phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam. Các cơ sở đào tạo hiện nay có quyền tự chủ trong việc xây dựng chương trình đào tạo cho nên việc chuẩn hoá, cập nhật chương trình đào tạo phụ thuộc hoàn toàn vào trường và rất cần các nguồn tài liệu tham khảo. Sản phẩm của chương trình bao gồm quy trình, phương pháp, bộ công cụ và thực tiễn triển khai là nguồn tham khảo rất tốt cho các trường.
Đánh giá và nhận xét ở vai trò là điều phối chính của chương trình, bà Bùi Thị Ninh – Phó giám đốc VCCI-HCM, chia sẻ: Chương trình đào tạo kỹ năng cho ngành nuôi biển công nghiệp là minh chứng cho hiệu quả của mô hình hợp tác ba bên giữa nhà nước, doanh nghiệp và trường học. Chúng tôi tin tưởng rằng những kết quả đạt được hôm nay sẽ là nền tảng để ngành nuôi biển Việt Nam vươn mình mạnh mẽ, tạo dấu ấn trên bản đồ thủy sản thế giới.
“Đặc biêt, với những nỗ lực không ngừng, ngành nuôi biển công nghiệp Việt Nam đang tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành một ngành kinh tế chủ lực, đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước”, bà Ninh nhấn mạnh.
Nguồn: Hương Giang
Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp
