(Aquaculture.vn) – Nghiên cứu này cho thấy hiệu quả của việc bổ sung chiết xuất từ hạt thì là đen Nigella sativa và rong câu Gracilaria verrucosa giúp tăng cường miễn dịch không đặc hiệu cho cá rô phi, đồng thời mang lại lợi ích an toàn cho người tiêu dùng, dễ phân hủy, không tồn dư trên cơ thể cá và không gây hại cho môi trường.
Hạt thì là đen (Nigella sativa) là một loại thảo mộc có chức năng như một chất điều hòa miễn dịch, đồng thời là chất chống oxy hóa, kháng khuẩn, kháng nấm, chống cholesterol và chống ung thư. Các hợp chất hoạt tính sinh học có trong thì là đen như alkaloid, triterpenoid, steroid, saponin, phenolics và flavonoid có chức năng như chất kích thích miễn dịch có thể làm tăng tỷ lệ tế bào hồng cầu trong máu (hematocrit).
Trong một báo cáo nghiên cứu gần đây, bổ sung thì là đen trong chế độ ăn với liều 50 g/kg thức ăn trên cá rô phi đã làm tăng hiệu quả phản ứng miễn dịch không đặc hiệu, với sự gia tăng tỷ lệ hematocrite lên đến 34%, tế bào lympho 84,3%, bạch cầu đơn nhân 6%, bạch cầu trung tính 9,7% và tỷ lệ sống 95% trong cảm nhiễm với Aeromonas hydrophila. Điều này cho thấy chế độ ăn thì là đen có thể làm tăng khả năng miễn dịch không đặc hiệu và ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn.
Rong câu (Gracilaria verrucose) giúp tăng khả năng miễn dịch ở tôm sau khi cảm nhiễm vi khuẩn Vibrio harveyi. Kết quả nghiên cứu trước đây đã chứng minh tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vanamei) được cho ăn chiết xuất Gracilaria verrucosa ở liều 2g/kg trong 42 ngày có thể làm tăng số lượng tế bào tạo máu và các hoạt động khác giúp tăng cường khả năng miễn dịch sau khi cảm nhiễm với vi khuẩn Vibrio harveyi.
Nghiên cứu dưới đây được thực hiện nhằm tìm hiểu hiệu quả của việc bổ sung thảo dược Nigella sativa và Gracilaria verrucosa để tăng miễn dịch không đặc hiệu cho cá rô phi.
Thiết lập nghiên cứu
Cá rô phi có chiều dài từ 10-13 cm được cho ăn thức ăn công nghiệp có thành phần dinh dưỡng bao gồm 33% protein, 5% chất béo, 4% chất xơ thô, 12% hàm lượng tro và 10% hàm lượng nước. Cá được cho ăn 2 lần/ngày với liều lượng 5% trọng lượng cơ thể.
Cá được thả ngẫu nhiên vào các bể có thể tích 60L với 5 con/bể trong vòng 7 ngày. Chế độ thử nghiệm đối với Nigella sativa (g/kgthức ăn) bao gồm: T0 (đối chứng, không có Nigella sativa), T1 (2,5), T2 (5), T3 (7,5) và T4 (10). Đối với G. verrucosa (g/kgthức ăn) các liều được sử dụng là: T0 (đối chứng), T1 (0,5), T2 (1), T3 (1,5) và T4 (2), thử nghiệm với 3 lần lặp lại. Các thông số nghiên cứu bao gồm tỷ lệ hematocrite, tế bào lympho và tỷ lệ bạch cầu đơn nhân.
Kết quả nghiên cứu
Tỷ lệ hematocrite
Kết quả cho thấy chế độ ăn thì là đen Nigella sativa làm tăng đáng kể tỷ lệ hematocrite. Trong khi đó, cho ăn chế độ ăn rong đỏ Gracilaria verrucosa làm tăng nhẹ tỷ lệ hematocrite ở liều 1,5 g/kg thức ăn nhưng không đáng kể.
Sự gia tăng tỷ lệ hematocrite trong thử nghiệm cho thấy sự gia tăng đáp ứng miễn dịch không đặc hiệu của cá rô phi. Dựa trên kết quả của nghiên cứu, chế độ ăn bổ sung chiết xuất từ Nigella Sativa mang lại hiệu quả hơn chế độ ăn Gracilaria verrucosa trong việc tăng tỷ lệ hematocrite của cá rô phi.
Chế độ ăn bổ sung Gracilaria verrucosa trong nghiên cứu này có kết quả tương tự như nghiên cứu được báo cáo bởi (Sahfitri & cs., 2021), rằng việc bổ sung Gracilaria sp. Trong chế độ ăn có ảnh hưởng đáng kể đến hematocrite của cá chẽm Lates calcalifer. Hơn nữa, Puspasari (2010) đã chứng minh rằng việc bổ sung 1,0 g/kg chiết xuất Gracilaria verrucosa vào thức ăn có thể cải thiện hệ thống miễn dịch không đặc hiệu của cá da trơn châu Phi thể hiện qua sự gia tăng nồng độ hematocrite.
Tỷ lệ tế bào lympho và bạch cầu đơn nhân
Chế độ ăn Nigella sativa và Gracilaria verrucosa có ảnh hưởng khác nhau đến tỷ lệ tế bào lympho và bạch cầu đơn nhân. Tỷ lệ tế bào lympho tăng đáng kể ở cả hai chế độ ăn Nigella sativa và Gracilaria verrucosa trong 7 ngày ở cá rô phi. Đối với tỷ lệ bạch cầu đơn nhân, ở cả hai chế độ ăn thử nghiệm với Nigella sativa và Gracilaria verrucosa đều tăng nhưng không đáng kể.
Kết quả tương tự với các nghiên cứu trước đó, việc bổ sung thì là đen trong chế độ ăn có thể làm tăng số lượng bạch cầu đơn nhân. Trong tình trạng viêm khi tổn thương mô hoặc phản ứng kháng nguyên-kháng thể xảy ra, tỷ lệ bạch cầu đơn nhân tăng lên, nhưng sau đó giảm xuống do di chuyển đến các mô bị viêm và thay đổi thành đại thực bào thực hiện chức năng thực bào.
Kết luận
Ở cá rô phi, chế độ ăn bổ sung Nigella sativa làm tăng đáng kể tỷ lệ hematocrite và tế bào lympho, trong khi tỷ lệ bạch cầu đơn nhân tăng nhưng không đáng kể. Chế độ ăn Gracilaria verrucosa có thể làm tăng đáng kể tỷ lệ tế bào lympho, trong khi tỷ lệ hematocrite và bạch cầu đơn nhân tăng nhưng không đáng kể.
Kết quả nghiên cứu cho thấy chế độ ăn bổ sung Nigella sativa với liều lượng 5g/kg thức ăn hiệu quả hơn Gracilaria verrucosa trong việc tăng khả năng miễn dịch không đặc hiệu của cá rô phi.
Thu Hiền (Lược dịch)
